Kristofer Schipper.

De Nederlands Franse sinoloog Kristofer Schipper (1934 -2021) was een van de grootste Tao deskundigen ter wereld. Ook voor de ontwikkeling van deze site is hij misschien wel de belangrijkste bron geweest. Van zijn hand verscheen in 2010 een lang verwachte vertaling van de Tao Te Tjing.

Schipper publiceerde zijn hele werkende leven al over de Tao.

In 1982 schreef Schipper 'Le corps Taoïste', dat in 1988 in het Nederlands is vertaald onder de titel 'Tao, de levende religie van China'. Hiermee verscheen er voor het eerst een goed Nederlandstalig achtergrondboek over het Taoïsme. In 1993 werd Schipper hoogleraar Chinese geschiedenis aan de universiteit van Leiden. Na zijn emeritaat in 1999 is hij naar Fuzhou in China verhuisd, waar hij samen met zijn Chinese vrouw onder andere een bibliotheek mocht inrichten met 25.000 titels uit de westerse wereldliteratuur.

In 2007 verscheen voor het eerst in het Nederlands De volledige geschriften van Zhuang Zi. Dit boek is, net als de Tao Te Tjing, een kernboek van het Taoïsme. Schipper heeft allerlei dwarsverbanden gelegd tussen zijn Tao Te tjing vertaling en Zhuang Zi.

In 2014 verscheen van zijn hand een vertaling met uitgebreide toelichting van 'de Gesprekken' van Confusius. 

In de loop van zijn leven heeft Schipper zich ontwikkeld tot een warm pleitbezorger van het Taoïsme en van de Chinese filosofie in het algemeen.

'Het Taoïsme vormt de genenpool van de Chinese cultuur en maakt deel uit van de genenpool van de menselijke cultuur. Daarom hebben Europeanen ook de verantwoordelijkheid om Taoïstische klassiekers te bestuderen en de genenpool van de menselijke cultuur te beschrijven.'

Bij zijn overlijden, op 18 februari 2021 in Amsterdam, publiceerde de Chinese hoogleraar filosofie aan de Universiteit van Peking, Cheng Lesong, een indrukwekkend in memoriam' waaruit bovenstand citaat afkomstig is.

Schipper is in Zweden geboren en in Nederland opgegroeid. Hij heeft in Frankrijk gestudeerd en promoveerde aan de Sorbonne. Vervolgens werd hij Tao Meester en Tao priester in Taiwan en later hoogleraar sinologie aan de École pratique des hautes études in Parijs.

Een vertaling van de Tao Te Tjing achtte Schipper lange tijd niet zinvol omdat er al goede vertalingen waren. Dit veranderde toen in 1993 in Guodian een incomplete versie uit 300 voor Christus werd opgegraven.  Eerder al hadden de Mawangdui varianten nieuw licht op veel onduidelijkheden in de tekst geworpen. Deze nieuwe kennis heeft Schipper in zijn Tao Te Tjing vertaling geïntegreerd. Oudere vertalingen zijn gebaseerd op de versie die de Confusianistische filosoof Wang Bi (226-249, slechts 23 jaar geworden!) heeft nagelaten. 

In 2010 publiceerde Schipper dan eindelijk zijn Nederlandse vertaling van de Tao Te Tjing. Op deze vertaling is de nodige kritiek. Schipper volgt de tekst niet zo letterlijk mogelijk, maar maakt er een begrijpelijke, goed lopende tekst van. Hij laat zijn persoonlijke mening soms doorsijpelen en de koppeling aan de Zhuangzi, krijgt ook de nodige kritiek. 

Hij ziet de Tao Te Tjing als

'een handvest voor een op de natuur gebaseerd menselijk bestaan'. 

Luister naar een interview met Kristofer Schipper bij de Boedhistische omroep, november 2010 https://www.youtube.com/watch?v=_Ikz69hXOUQ

Lees meer over Schipper op Wikipedia

Kristofer Schipper bij de presentatie van zijn Tao Te Tjing vertaling, rechts Roeland Schweitzer. Amsterdam 18 mei  2010.

Roeland Schweitzer: 'Ik was vastgelopen met mijn Tao project en met deze website Tekens van leven. Ik achtte me niet bekwaam genoeg om verder te gaan, zeker niet ten opzichte van de superieure vertaling van Kristofer Schipper. Op 18 mei 2010 sprak ik hem hierover. Tot mijn vreugde en verrassing moedigde hij mij juist aan om vooral door te gaan. Pas geleidelijk aan drong tot mij door waarom hij mij aanmoedigde.

Simpel gesteld: kennis van de Tao draagt bij aan de wereldvrede.'