© N. Sukumar.
Dit beeld stelt Lao Tse voor.
Het staat aan de voet van de berg Wu Shan in Fujian, China.
Lao Tse is waarschijnlijk een fictieve figuur.
De Amerikaans Chinese schrijver Lin Yutang (1895 - 1976)
vat het Taoïsme simpel en mooi samen in zijn boek uit 1937
'the importance of living':
'De wijsheid van het domme.
de schoonheid van het trage,
de aanvulling van het stomme
het voordeel van het lage.
|
Toelichting bij het Taoïsme.
Het Taoïsme is een oude filosofie en een religie gebaseerd op de
Tao, oorspronkelijk ontstaan in China. Het Taoïsme wordt beschouwd als een van de
wereldstromingen naast Christendom, Islam, Hindoeïsme, Boeddhisme en
Jodendom. Het is tevens een meditatieleer.
Taoïsme gaat over de weg van de mens, in
balans met de natuur.
Zonder verzet (wu wei) meegaan met de stroom van
yin en yang.
Natuurlijke acceptatie en innerlijke harmonie.
De recente chaostheorie in een oeroud filosofisch kader.
Het Taoïsme is zowel een filosofie, als een manier van leven als een religie.
In het
westen wordt enerzijds de filosofie bestudeerd en anderzijds de praktijk van
meditatie en fysieke oefening zoals Tai Chi en Chi Kong.
De kern van het Taoïsme bestaat uit eeuwenlang mondeling overgeleverde
teksten die rond 400 jaar voor Christus voor het eerst zijn opgeschreven.
Vervolgens zijn deze teksten telkens weer aangepast aan de behoefte van dat moment.
Zo wilde men vrede en geen oorlog. Zie
tekst 80 van de Tao Te Tjing, een van de kernboeken
van het Taoïsme.
In de tijd van de Han dynastie (2de eeuw voor Christus) werd het Taoïsme een volksreligie en werden er goden aan het
Taoïsme toegevoegd.
Geleidelijk aan zijn er verschillende Taoïstische stromingen ontstaan. Vaak met invloeden uit
Boeddhisme,
Hindoeïsme en
Confucianisme.
Confucianisme staat
tegelijkertijd deels lijnrecht tegenover het Taoïsme. Confucianisme kent strakke regels en een strakke hierarchie. Het gaat uit van een ordening
door de mens. Taoïsme gaat uit van de ordening door de natuur. Het is pacifistisch, de oorlogen in die tijd hadden
geen goeds gebracht. En het Taoïsme is individueel, volg je innerlijke
kracht. Het belangrijke Taoïstische begrip Wu
Wei, handelen zonder niet te handelen, lijkt op ons 'laissez faire',
alles wat er is, dat mag er zijn. Toch is het geen passief achterover
leunen, maar een actieve en liefdevolle levenskunst. Een Taoïst (m/v)
mediteert dagelijks, doet Tai Chi oefeningen en leeft toegewijd en in
eenvoud, gericht op het ontwikkelen van zijn of haar innerlijke kracht. Taoïsten zijn zelfstandige denkers, verbonden met het systeem
van de natuur.
Het Taoïsme is vaak verboden en Taoïsten zijn en worden vervolgd.
De meeste Taoïstische heiligdommen, tempels en kloosters zijn vernietigd.
Dit gebeurde ook nog in de de 19de en 20ste eeuw.
Het Taoïsme blijft echter levendig, zowel als filosofie
als levenskunst. In China herleeft het ook als religie.
De invloed van het Taoïsme is groot en grotendeels onzichtbaar,
want niet benoemd of georganiseerd. In het hedendaagse China is het Taoïsme
onderdeel van de cultuur. De invloeden van Taoïsme en
Confucianisme lopen dwars door elkaar heen.
De Tao Te Tjing
is een van de drie klassieke Taoïstische boeken en behoort tot de meest vertaalde boeken ter wereld.
In 2010 verscheen de uitstekende Nederlandse vertaling van de sinoloog en
Tao meester
Kristofer
Schipper.
In 2007 verscheen van zijn hand ook de vertaling van de
geschriften van Zhuang Zi, een tweede Taoïstische klassieker. Deze bundel
met humoristische en schitterende verhalen is een onmisbare aanvulling op de
Tao Te Tjing.
De I Tjing, het boek der veranderingen, bekend als orakelboek, wordt
eveneens als Taoïstisch basisboek genoemd, maar wordt ook aan het
Confucianisme toegeschreven. Dit zegt al iets over het door elkaar lopen van
deze stromingen. Zie bijvoorbeeld:
http://www.i-tjing.nl/
Via de zijderoute raakte het Taoïsme
bij de oude Grieken bekend.
Het Taoïsme verschilt fundamenteel van de Europese oude filosofie.
Zo is er in het Taoïsme geen sprake van een godenrijk en van een schepper of van een zorgende God.
De Tao is alles en altijd, dus was er altijd al en bracht het één voort. Hieruit ontstond twee
(yin en yang) en vervolgens ontstond drie, al het leven en zo ontstonden de tienduizend dingen, alles wat er is.
Omdat uitgegaan wordt van de Tao, het oer, niet te benoemen , zie
tekst 1, is alles hieruit afkomstig en hoort alles bij elkaar. Alles vult elkaar aan, zoals yin en yang,
er zijn geen tegenstellingen. Goed en kwaad zijn twee kanten van dezelfde
medaille.
Het Taoïstische denken is cyclisch en niet lineair. Het gaat om de permanente cyclische beweging
in de natuur.
Het gezin, de familie, de voorouders, de naasten zijn zeker net zo
belangrijk als de gemeenschap. Maar allereerst is er de Tao.
Het Taoïsme heeft geen regels of wetten nodig, omdat alles zijn natuurlijke loop volgt en de Tao altijd voor het goede kiest.
Het Tao heeft zelfs niets nodig, omdat in het niets alles mogelijk is.
Het Taoïsme kent in principe geen interne conflicten of rivaliteit en is evenmin te vertalen in macht of machtstructuren.
Het Taöisme bestrijdt iedere vorm van absolutisme.
Basisbegrippen in het Taoïsme zijn
|